page contents
بلاگنگارش دانشگاهی

چگونه فرضیه خوب بنویسیم؟

نوشتن فرضیه یکی از ارکان مهم در پژوهش است. فرضیه خوب دارای ویژگی‌هایی است که پژوهش‌پذیری آن را تایید می‌کند.

تعریف فرضیه

فرضیه یک توضیح پیشنهادی آزمایشیه که به ما میگه انتظار داریم در پژوهش خودمون به چه نتیجه‌ای برسیم.؟ این توضیح فقط حدس تصادفی و اتفاقی نیست بلکه براساس دانش و نظریات موجود شکل می‌گیره.

پس فرضیه عبارتی است که با پژوهش‌های علمی قابل آزمودن است. اگر بخواهید رابطه بین دو یا چند چیز را آزمایش کنید باید پیش از شروع آزمون یا گردآوری داده‌ها، فرضیه‌های مربوط به آنها را بنویسید.

با توجه به تعداد متغیرها و تعداد سوالاتی که در ابتدا قصد پاسخگویی به آنها را دارید گاهی لازم است چندین فرضیه بنویسید.

متغیرها در فرضیه‌ها

گفتیم که فرضیه‌ها رابطه بین دو یا چند متغیر را پیش‌بینی می‌کنند. متغیر مستقل چیزی است که پژوهشگر آن را تغییر می‌دهد یا کنترل می‌کند و متغیر وابسته چیزی است که پژوهشگر آن را مشاهده و اندازه‌گیری می‌کند. متغیر مستقل بر متغیر وابسته تاثیر می‌گذارد.

برای اینکه یک فرضیه محکم و تاثیرگذار بنویسید ۶ مرحله رو به ترتیب دنبال کنید.

گام نخست: سوال بپرسید

پژوهش‌ها با سوال شروع می‌شن. سوالی که در ذهن دارید بنویسید. سعی کنید سوالتون رو مشخص، متمرکز قابل پژوهش بنویسید. ما گام‌هامون رو با یک سوال ادامه می‌دیم. مثلا من می‌پرسم: ارائه کلاسی چه تاثیری در سطح نمره دانشجویان دارد؟

شما می‌تونید این تمرین رو با سوالات بیشتری ادامه بدین. مثلا مانند نمونه‌های زیر:

  • آیا آبنبات باعث ایجاد حفره در دندان می‌شود؟
  • آیا رشد باکتری با میزان رطوبت هوا ارتباط دارد؟
  • آیا نور باعث نابینایی می‌شود؟
  • آیا میزان احساس تنهایی افراد بر تمایل به نگهداری از حیوانات خانگی تاثیر می‌گذارد؟

گام دوم: بررسی اولیه و مقدماتی

پاسخ اولیه‌ای که به این پرسش می‌دین باید براساس پژوهش‌های موجود باشه پس بعد از بررسی اولیه ممکنه به این نتایج برسید. ارائه کلاسی مهارت‌هایی رو در دانشجویان تقویت می‌کنه که باعث می‌شه سطح نمراتشون بالاتر باشه. هرچه تعداد ارائه‌ها بیشتر باشه احتما موفقیت تحصیلی دانشجویان بیشتره

در رابطه با هرکدوم از سوالات بالا بررسی‌هایی رو انجام بدین و به این سوالات جواب بدین:

  • کدام آنزیم در آبنبات به مینای دندان آسیب می‌زند؟
  • رشد باکتری در هوای مرطوب بیشتر است یا هوای خشک؟
  • در چه شرایطی نور بر بینایی تاثیر منفی دارد؟
  • احساس همدلی در حیوانات خانگی چگونه است؟

گام سوم: فرمول‌بندی فرضیه

بعد از اینکه به نتایج گام دوم رسیدین سعی کنید پاسخ به پرسش گام اول رو بنویسید. جمله شما باید واضح و روشن و مرتبط با پرسشتون باشه. مثلا: ارائه کلاسی دانشجویان باعث کسب نمرات بالا می‌شود.

گام چهارم: اصلاح فرضیه

در این مرحله باید مطمئن شوید که فرضیه شما مشخص و شدنی است. به عبارتی قابل آزمون است. در این قسمت متغیرها رو مشخص می‌کنید. مثلا در مثال ما ارائه کلاسی و کسب نمره متغیرهای مربوط هستند. انتظاری که از این متغیرها داریم هم مشخص کنیم یعنی بالا بودن نمرات.

به نظر شما آزمون پذیر بودن سوالاتی مطرح شده است چقدر است؟

گام پنجم: بیان سه‌گانه فرضیه

برای نوشتن فرضیه از سه نوع بیان می‌توانیم استفاده کنیم:

نوع اول نوشتن فرضیه روش اگر … در نتیجه است. مثل اگر دانشجویان سال اول ارائه کلاسی داشته باشند، در نتیجه نمرات بالاتری کسب می‌کنند. اینجا متغیر مستقل ارائه کلاسی است که بر متغیر وابسته یعنی نمرات تاثیر می‌گذارد.

نوع دوم نوشتن فرضیه روش همبستگی است. به عنوان مثال ارائه کلاسی دانشجویان سال اول منجر به کسب نمرات بالاتر می‌شود.

نوع سوم نوشتن فرضیه روش مقایسه‌ای است. مثلا دانشجویان سال اول که ارائه کلاسی انجام می‌دهند در مقایسه با دانشجویانی که این کار را انجام نمی‌دهند نمرات بالاتری کسب می‌کنند.

در نهایت با توجه به نوع آزمون و تحلیلی که قرار است انجام دهید، بیان مناسب فرضیه را انتخاب می‌کنید. آنچه که در این گام مهم است بدانید این است که بتوانید یک فرضیه را به هر سه بیان بنویسید.

سعی کنید برای فرضیه‌ای که در ذهن دارید هر سه نوع بیان را بنویسید.

گام ششم: فرضیه صفر را بنویسید

اگر آزمایش فرضیه نیاز به آزمون‌های آماری دار (که معمولا دارد) باید فرضیه صفر رو هم بنویسید. فرضیه صفر فرض می‌کنه که هیچ اثری بین متغیرها وجود نداره. توی این مثال ما فرضیه صفر اینه که: ارائه کلاسی دانشجویان سال اول تاثیر بر نمرات آنان نخواهد داشت.

برای هر کدام از سوالات نمونه که گفته شد یک فرضیه صفر بنویسید.

تمرین نوشتن فرضیه

به مثال‌های زیر دقت کنید و سعی کنید براساس گام‌های ۱-۶ اجزای فرضیه‌ها را به درستی شناسایی و شکل دهید:

  • آیا آبنبات باعث ایجاد حفره در دندان می‌شود؟
  • آیا رشد باکتری با میزان رطوبت هوا ارتباط دارد؟
  • آیا نور باعث نابینایی می‌شود؟
  • آیا میزان احساس تنهایی افراد بر تمایل به نگهداری از حیوانات خانگی تاثیر می‌گذارد؟

 

مشاهده بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا