در گام مربوط به درک پرسش پژوهش درک پرسش پژوهش توضیح داده شد که چگونه عبارتها و کلمات پرسش پژوهش را در یک جدول 7 گزینهای درج کنیم. به این شیوه شکستن جمله به کلمات ریز گفته میشود. کلماتی که در نهایت در این جدول قرار میگیرند کلیدواژههای جستجوی ما را تشکیل خواهند داد که فرایندهای آتی روی آنها انجام خواهد شد.
از میان این واژگان، به دو دسته کلی کلیدواژه میرسیم. کلیدواژههای اصلی و کلیدواژههای پردازشی. چنانچه مطالب این صفحه را قبلا مطالعه کردهاید یا نیازی به ادامه ندارید به مقاله شناخت واژگان پردازشی به گام بعدی بروید.
در این مطلب درباره کلیدواژههای اصلی پژوهش صحبت میکنیم.
تعریف کلیدواژههای اصلی
کلیدواژههای اصلی پژوهش اصطلاحات خاص و دارای بار معنایی بالا هستند که در نتایج جستجوی ما تاثیر مستقیم و چشمگیر خواهند داشت. مثلا اگر کاربرد یک ماده در یک فرایند اهمیت دارد، هم نام ماده و هم نام فرایند جزء کلیدواژههای اصلی ما هستند. چرا که نام آن ماده در فرایندی دیگر ما را به هدف جستجو نخواهد رساند. علاوه بر کلیدواژههای اصلی، عبارتهای دیگری که محدودکننده محتوا هستند مثلا نام منطقه جغرافیایی، کشور یا گروه خاص باید به عنوان کلیدواژههای اصلی در نظر گرفته شوند و از آنها غافل نشویم.
معمولا در جستجوهای کلیدواژهای توصیه این است که ابتدا تا میشود کلیدواژههای جستجو را خاص در نظر بگیریم. در این حالت احتمال اینکه به نتیجه دلخواه برسیم بیشتر خواهد بود. در میان واژگان موجود، سایر کلمات که یا به تنهایی معنا ندارند و یا بار معنایی خاصی ندارند و در هر گفتاری وجود دارند، معمولا حذف میشوند مگر موارد خاصی که در مثالها درباره آنها صحبت خواهیم کرد.
اگر در شناخت کلیدواژههای اصلی جستجو حرفهای نباشیم میتوانیم در مراحل اولیه، کلیدواژهها را براساس آزمون و خطا جستجو کنیم. در جستجوی اولیه میتوانیم تشخیص دهیم که نتایج بازیابی شده تا چه میزان ما را به هدف نزدیک میکند. در مباحث بازیابی اطلاعات ما با دو نوع ربط روبرو هستیم. ربط سیستمی و ربط کاربرمحور. در مفاهیم سواد اطلاعاتی هرجا درباره ربط نتایج بازیابی صحبت می کنیم منظور ربط کاربرمحور است.
برخی از کلیدواژههای اصلی جستجو با توجه به ماهیت اطلاعاتی که به دنبال آن هستیم به شرح زیر است:
- نام کتاب
- نام مقاله
- نام مجله
- نام نویسنده
چنانچه درباره منبعی که به دنبال آن هستیم اطمینان داریم، عنوان منبع، نویسنده یا محمل اطلاعاتی جزء کلیدواژههای اصلی به شمار میرود که باید در استراتژی جستجو درنظر گرفته شود. به این کار منبع یابی گفته می شود.