کتاب زبان و ادب فارسی از غلامرضا ارژنگ نشر قطره 1398

کتاب «زبان و ادب فارسی» اثر غلامرضا ارژنگ برای سه واحد درس فارسی عمومی در بیست و چهار درس تهیه و تدوین شده است. آشنایی بیشتر با زبان فارسی امروز، آگاهی از مقوله‌ی ادبیات و هنر، آشنایی با نمونه‌هایی از ادب فارسی کهن و معاصر، و افزایش مهارت در کار نگارش، هدف‌های کلی این کتاب هستند. برای رسیدن به این هدف‌ها، درس‌هایی در زمینه‌های زبان‌آموزی و شناخت هنر و ادبیات و شعر، و آیین نگارش مانند نامه‌نگاری و خلاصه‌نویسی و بازنویسی به نثر امروز و مقاله‌نویسی و گزارش‌نویسی آمده است. این درس‌ها کلا به قلم مولف نگارش یافته و منابع و ماخذ مهم آن‌ها در پایان کتاب ذکر شده است.

غلامرضا ارژنگ (متولد ۲ آذر ماه ۱۳۱۵) پژوهشگر ایرانی و مؤلف کتاب‌های دستور زبان فارسی و آیین نگارش دوره‌های راهنمایی و دبیرستان است. غلامرضا ارژنگ در قم، در خانواده‌ای به دنیا آمد که اهل بیدگل کاشان بودند و در دوران شورش نایب حسین خان کاشی، به دلیل خودداری از همکاری با عوامل او به قم مهاجرت کرده بودند. او در سن ۹ سالگی پدرش را از دست داد. در سال ۱۳۳۲ و در سن ۱۷ سالگی با درخواست خود و اجازه دادگاه تاریخ تولد خود را به ۱۳۱۲ تغییر داد تا بتواند به شغل آموزگاری مشغول گردد. در ۱۳۳۸ پس از چند سال تدریس، گواهینامه ششم متوسطه ادبی و در ۱۳۴۱ لیسانس ادبیات و زبان فارسی از دانشگاه تهران را دریافت کرد. وی در ۱۳۴۵ گواهی نامه آموزش زبان فرانسه از انستیتو ایران و فرانسه گرفت و در سال ۱۳۴۹ فوق لیسانس علوم تربیتی از دانشگاه تهران دریافت کرد.

ارژنگ از سال ۱۳۳۲ به شغل آموزگاری در قم مشغول و سال ۱۳۴۲ به آموزش و پرورش تهران منتقل شد و تا ۱۳۵۰ در دبیرستان‌های پهلوی، امیرکبیر و مروی تهران تدریس نمود. از آن زمان (۱۳۵۰) تا سال ۱۳۵۹ با سمت کارشناسی در مرکز تحقیقات و برنامه ریزی درسی و سازمان کتاب‌های درسی کار نمود. (بعدها این دو تشکیلات در سازمان پژوهش وزارت آموزش و پرورش ادغام شد) ارژنگ در این سال‌ها با دیگر همکارانش، کتاب‌های درسی دستور زبان فارسی و آئین نگارش دوره‌های راهنمایی و دبیرستان را بر اساس شیوه نوین آموزشی نگاشت، همچنین تغییر رسم-الخط فارسی از صورت نوشتن اتصال کلمات مرکب به صورت انفصالی یا جدا از هم را در کتاب‌های درسی سال‌های ۱۳۵۲ وارد نمود.

پس از بازنشستگی به درخواست خود در سال ۱۳۵۹، تا سال ۱۳۸۵، در مدارس عالی و آموزش ضمن خدمت در وزارت درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و دانشگاه‌های آزاد و دوره‌های باز آموزی صدا و سیما مشغول تدریس دستور زبان فارسی، ادبیات فارسی، آئین نگارش بود.

از سال ۱۳۹۰ با فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروهِ فرهنگ نویسی، درتألیفِ فرهنگِ جامعِ زبانِ فارسی همکاری نموده و تهیّه وتنظیمِ تعریفِ مدخل‌های اصطلاحاتِ دستورِ زبان، آرایه‌های شعری، عروض و قافیه و همچنین ویرایش و بررسی وبازبینیِ نهاییِ جلدِ اوّلِ همین فرهنگ (حرفِ آ) را بر عهده داشته‌است.